Το ξέρετε ότι μπορεί να κλείσουν 250 οινοποιεία;

Ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης φέρνει κλυδωνισμούς στον κλάδο – Απειλούνται και οι εξαγωγές κρασιού – Μαρτυρίες και απίστευτες ιστορίες παραγωγών για τα προβλήματα με την γραφειοκρατία και τη δημιουργία «φορολογικής αποθήκης»

Όταν ο Λόρενς Χάρτμαν μαζί με τη σύζυγό του αποφάσισαν να εγκατασταθούν στην Ελλάδα και να ασχοληθούν με την οινοποιία, δε φαντάστηκαν ότι θα έφτανε μια μέρα που δε θα ήξεραν αν θα τα καταφέρουν στο μέλλον. Ο ιδιοκτήτης του οινοποιείου «Καρανίκα» μιλά άριστα ελληνικά, αν και ζει λίγα χρόνια στην Ελλάδα. Με μητέρα Ελληνίδα και πατέρα Έλληνα, εξέτασε την εγκατάστασή του σε πολλά μέρη της γης, από την Αυστραλία ως τη Γερμανία, όπως λέει, προκειμένου να καταλήξει ότι θέλει να ζήσει στη χώρα του ξινόμαυρου: στο Αμύνταιο Φλώρινας.

«Περάσαμε πολλές δυσκολίες, αλλά τα καταφέραμε. Τώρα, όμως, δεν μπορώ να φανταστώ πώς θα τα καταφέρουμε», λέει στο Protagon. Αν και έχει μικρή παραγωγή, 30.000 φιάλες το χρόνο, πρέπει να βρει έναν τρόπο να επιβιώσει στο νέο καθεστώς επιβολής του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης. «Μέχρι το τέλος Ιανουαρίου θα πρέπει να προπληρώσω 12.000 ευρώ, τους αναλογούντες φόρους για όλες τις φιάλες που έχω στην αποθήκη μου. Έτσι λέει η εγκύκλιος. Έχω κι εναλλακτική, όμως. Να φτιάξω φορολογική αποθήκη που θα μου κοστίσει 20.000 ευρώ!»

O Λόρενς Χάρτμαν με τη σύζυγό του στο οινοποιείο τους στη Φλώρινα

Δεν αστειεύεται. Άλλωστε, ο ίδιος δημοσιοποίησε μέσω του facebook την αναγκαστική μετάβασή του την ημέρα των Φώτων στο τελωνείο της Φλώρινας, προκειμένου να πληρώσει το φόρο (περίπου 1 ευρώ) που αναλογούσε σε λίγες φιάλες που ήθελε να πουλήσει. Η γραφειοκρατία επέβαλε για τις πρώτες μέρες του χρόνου την καταβολή του φόρου την ώρα της πώλησης, κι επειδή το τελωνείο Φλώρινας δεν μπορούσε να δεχτεί την καταβολή ηλεκτρονικά, έπρεπε να μεταβεί επιτόπου. Οι αρχές κατάλαβαν την αδυναμία εκπλήρωσης της υποχρέωσης αυτής από την πλευρά των παραγωγών και των τελωνειακών, οπότε σκέφτηκε τις δυο εναλλακτικές που αναφέρει παραπάνω ο κ. Χάρτμαν. Είτε να υποχρεώσει όλους τους οινοποιούς να πληρώσουν τους φόρους προκαταβολικά για όλο το στοκ τους έως την 31/1/2016, ποσό που μπορεί να φτάνει 20.000 ευρώ συν ΦΠΑ, είτε να δημιουργήσουν φορολογική αποθήκη, με κόστος επίσης περίπου 20.000 ευρώ.

Η κατάσταση με την επιβολή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης έχει ιδιαίτερα γραφειοκρατικά χαρακτηριστικά και, σύμφωνα με όλους τους εμπλεκόμενους στο χώρο και τους γνωρίζοντες, θα κάνει μεγάλη ζημιά στις εξαγωγές. Ο φόρος αυτός επιβάλλεται και πληρώνεται στον τόπο κατανάλωσης του κρασιού. Οι εξαγωγές στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξαιρούνται από το καθεστώς επιβολής, αλλά για εκείνες σε τρίτες χώρες, ο φόρος επιβάλλεται. Έτσι, πληρώνεται δυο φορές ο φόρος τον οποίον το ελληνικό κράτος δεν επιστρέφει στους παραγωγούς. Μπορεί να ακούγεται ευτελές το ποσό, 20 λεπτά συν ΦΠΑ στη φιάλη, αλλά για ένα μικρό παραγωγό ο οποίος πρέπει να προπληρώσει αυτήν την εποχή το ποσό για όλη την παραγωγή του ή να επενδύσει στη δημιουργία φορολογικής αποθήκης (με κόστος περίπου 20.000 ευρώ) είναι υπέρογκο. Επίσης, τα 20 και κάτι λεπτά μπορεί να μη φαίνονται πολλά σε μια φιάλη των 10 ή 15 ευρώ, αλλά σε ένα κρασί που κοστίζει 1 ή 2 ευρώ είναι πολλά.

Ο Γιάννης Μπουτάρης, δήμαρχος Θεσσαλονίκης και οινοποιός, φωνάζει από την πρώτη στιγμή. «Πού θα τα βρουν τα λεφτά οι μικροί οινοποιοί; Έπειτα, υποτίθεται ότι αυτό το μέτρο θα φέρει στο κράτος 30-40 εκατομμύρια ευρώ. Υποτίθεται, έτσι; Δεν είμαστε σίγουροι. Από την άλλη, η αντιμετώπιση της παράνομης διακίνησης τσίπουρου θα μπορούσε να φέρει πάνω από 200 εκατομμύρια. Ας πιάσουν το παράνομο τσίπουρο! Γιατί τα βάζουν με τους νόμιμους οινοποιούς;», λέει στο Protagon.

Ο Γιάννης Μπουτάρης κοντά σε αμπελώνα του

Ο κ. Μπουτάρης πιστεύει ότι ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης θα πλήξει το εξαγωγικό εμπόριο. Με την ίδια άποψη συντάσσεται και ο διευθυντής του Συνδέσμου Ελληνικού Οίνου, Θοδωρής Γεωργόπουλος. Επιπλέον, ο κ. Γεωργόπουλος πιστεύει ότι το ελληνικό κράτος θα έχει υπέρογκο κόστος στην προσπάθειά του να ελέγξει τις φορολογικές αποθήκες. «Οι τελωνειακές υπηρεσίες είναι υποστελεχωμένες. Προκειμένου το κράτος να μπορέσει να παρακολουθήσει τις φορολογικές αποθήκες θα έχει τεράστια έξοδα, πιθανόν μεγαλύτερα κι από τα έσοδα».

Αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα υπάρχουν 915 οινοποιεία, εκ των οποία εκτιμάται ότι τα 700-750 είναι ενεργά. Τα στοιχεία προέρχονται από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, αλλά δεν είναι ακριβή. «Ακόμη κι αυτό το γεγονός δημιουργεί την αίσθηση ότι τα πράγματα έγιναν πολύ βιαστικά», λέει ο κ. Γεωργόπουλος. «Οι φορολογικές αποθήκες δεν είναι λάθος κίνηση, όμως γίνεται βεβιασμένα. Στην Ευρώπη υπάρχουν άλλες συνθήκες. Eκεί λειτουργούν από τον ίδιο τον κλάδο των οινοπαραγωγών επιτροπές ελέγχου, είναι οργανωμένοι. Επιπλέον, εδώ έχουμε ακόμη ένα πρόβλημα: οι μονάδες μας είναι πολύ μικρές».

Η Ζαχαρούλα Γιαβρούτα – Λούδα φοβάται πως θα κλείσει το οινοποιείο της στην Καλαμπάκα

Η Ζαχαρούλα Γιαβρούτα – Λούδα ανήκει στην κατηγορία των ανθρώπων οι οποίοι «επέστρεψαν στο χωριό τους». Εγκατέλειψε την Αθήνα και, με το σύζυγό της, έφτιαξαν οινοποιείο στην Καλαμπάκα, τόπο καταγωγής τους. «Θα κλείσουμε», έχει γίνει το μόνιμο άγχος της. «Εμείς θα φτιάξουμε φορολογική αποθήκη με μεγάλη δυσκολία λόγω κόστους. Ωστόσο, το μέλλον μας είναι τελείως αβέβαιο: θα έχουμε επιπλέον έξοδα κάθε μήνα, ενώ το επιπλέον ποσό που μπαίνει ανά φιάλη ακριβαίνει το προϊόν μας. Φοβόμαστε για το μέλλον μας!»

Ο κλάδος βγάζει κραυγές αγωνίας για το μέλλον του. Στην ιστοσελίδα του Συνδέσμου υπάρχουν όλες οι προτάσεις και τα αιτήματά τους, τα οποία μεταφέρουν συνεχώς στους πολιτικούς, αλλά η κυβέρνηση δε φαίνεται να αντιλαμβάνεται το πρόβλημα.

Κι εδώ έρχεται το ρητορικό ερώτημα του Λόρενς Χάρτμαν από το Αμύνταιο. «Το ξέρετε ότι μπορεί να κλείσουν 200-250 οινοποιεία; Ξέρετε τι σημαίνει αυτό για τον κλάδο, τις περιοχές τους και τη χώρα;»

Εμείς ξέρουμε. Ας το πούμε και παραπέρα, μπας και πιάσει τόπο.