Η δράση του Δημήτριου Ψαρρού πριν την ίδρυση του συντάγματος 5/42

 

Ο συνταγματάρχης Ψαρρός ήταν απ΄τους πλέον δραστήριους πατριώτες από την αρχή ακόμα της κατοχικής περιόδου.

Η απόταξή του απ΄το στράτευμα λόγω της συμμετοχής του στο κίνημα του 1935, είχε σαν αποτέλεσμα να μην συμμετέχει στον ελληνοϊταλικό πόλεμο. Μετά την απόταξή του ασχολήθηκε με ιδιωτικές επιχειρήσεις στην βόρεια Ελλάδα. Τον Μάιο του 1941, μετά την κατάρρευση του μετώπου, κατεβαίνει στον τόπο καταγωγής του την Φωκίδα (είχε γεννηθεί στο Χρισσό της Φωκίδας).  Συναντιέται στην Άμφισσα με τους αξιωματικούς Κώστα και Ιωάννη Λαγγουράνη και τον έφεδρο υπολοχαγό Ανδρέα Μήταλα και συζητούν τις δυνατότητες οργάνωσης αντάρτικου. Συμφωνήθηκε οι αδελφοί Λαγγουράνη να παραμείνουν στην Γκιώνα για την οργάνωση τοπικών πυρήνων αντίστασης, και ο Ψαρρός με τον Μήταλα να αναλάβουν τις απαιτούμενες διασυνδέσεις στις μεγάλες πόλεις για την ενίσχυση του αγώνα.

 Ο Ψαρρός ανέβηκε στην Θεσσαλονίκη και πρωταγωνίστησε στην συγκρότηση της βραχύβιας οργάνωσης Ελευθερία συνεργαζόμενος με στελέχη του ΚΚΕ. Είχε και επαφές με αξιωματικούς της οργάνωσης ΥΒΕ που αργότερα μετονομάστηκε σε ΠΑΟ, χωρίς όμως να υπάρξει κάποιο ουσιαστικό αποτέλεσμα. Οι συνθήκες το 1941 δεν ήταν ώριμες για οργάνωση αντάρτικου στην Μακεδονία. Κάποιες αντάρτικες κομμουνιστικές ομάδες που δραστηριοποιούνταν υπό την αιγίδα της οργάνωσης Ελευθερία, ανέστειλαν την δράση τους κατόπιν της σφοδρότατης γερμανικής αντίδρασης.

 Επιστρέφοντας στην Αθήνα ο Ψαρρός έρχεται σε επαφή με τον Γιώργο Καρτάλη και συμφωνούν στην ίδρυση της ΕΚΚΑ τον Οκτώβριο του 1941, μαζί και με άλλους συνεργάτες τους.  Ο Ψαρρός τοποθετήθηκε σαν στρατιωτικός αρχηγός της ΕΚΚΑ από κοινού με τον συνταγματάρχη Μπακιρτζή. 

 Εν τω μεταξύ η προσπάθεια των αδελφών Λαγγουράνη στην Γκιώνα δεν πέτυχε, καθώς τους αντιλήφθηκαν οι Ιταλοί, και έτσι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την Φωκίδα. Γενικότερα όμως στην περιοχή του Παρνασσού υπήρχε έντονη διάθεση για αγώνα με μπροστάρηδες κυρίως αξιωματικούς, όπως π.χ. ο Δεδούσης (βλ. εδώ). Το κακό ήταν ότι ήταν ασύνδετες μεταξύ τους και ασυντόνιστες. 
 Με πολλούς από αυτούς τους αξιωματικούς ήρθε σε επαφή ο Μήταλας που είχε ξαναγυρίσει στην Φωκίδα  τον Φεβρουάριο του 1942. Συγκρότησε Κεντρική Επιτροπή Αγώνος της ΕΚΚΑ στην Άμφισσα, και έστειλε μία σχετική έκθεση στον Ψαρρό που του ανέλυε τις δυνατότητες οργάνωσης αντάρτικου στην περιοχή.

 Τον Απρίλιο του 1942 ο Ψαρρός συμμετείχε σε μία κοινή σύσκεψη που αποφασίστηκε η πανελλαδική οργάνωση του αντάρτικου. Σχετική ανάρτηση είχαμε κανεί εδώ. 
 Σύμφωνα με το σχέδιο, ο Ψαρρός θα έμπαινε επικεφαλής του αντάρτικου στην κεντρική και ανατολική Στερεά Ελλάδα, και όλοι θα πρεπε να βγουν στον βουνό ως τα μέσα Αυγούστου του 1942.

 Στις 20 Μαϊου του 1942 ειδοποιείται ο Ψαρρός ότι το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής ενέκρινε τις παραπάνω ενέργειες οργάνωσης του αντάρτικου, και ότι στο διάστημα μεταξύ 26-30 του μηνός θα γινόταν η πρώτη ρίψη πολεμικού υλικού  στην Γκιώνα με σκοπό τον εξοπλισμό των ανδρών της ΕΚΚΑ στην περιοχή.  Ο Ψαρρός έστειλε τον Μήταλα στην περιοχή, προκειμένου να συνεργαστεί με τον δικηγόρο Αλέκο Σεφεριάδη που είχε επαφές με το ΣΜΑ και ουσιαστικά λειτουργούσε σαν εκπρόσωπός του στην περιοχή. Αυτό δεν κατέστη εφικτό καθώς ο Μήταλας δεν έγινε αποδεκτός απ΄τον Σεφεριάδη. 
 Τελικώς η ρίψη έγινε αλλά απέτυχε γιατί τα εφόδια διασκορπίστηκαν σε μεγάλη έκταση, με αποτέλεσμα μεγάλο μέρος του υλικού να παρθεί από συμμορίες ληστοφυγόδικων που δρούσαν στην περιοχή.

 Τον Ιούνιο, ο Μήταλας συναντιέται στο χωριό Αγία Ευθυμία με τους αξιωματικούς Κούτρα, Καϊμαρά και Ντούρο που είχαν φτιάξει την οργάνωση Ελληνικός Απελευθερωτικός Στρατός (ΕΑΣ). Τους προτείνει εκ μέρους του Ψαρρού την συνεργασία υπό τις διαταγές του με την διαβεβαίωση ότι ο Ψαρρός θα αναλάμβανε τον εξοπλισμό των ομάδων τους. Οι τρεις αξιωματικοί δέχονται με τον όρο ότι δεν θα δινόταν στον αγώνα πολιτικός χρωματισμός και ότι  δεν θα αναλάμβαναν καμμία πολιτική δέσμευση απέναντι στην ΕΚΚΑ.

 Ο Ψαρρός ξαναπάει στην Φωκίδα τον Ιούλιο του 1942 αφού είχε ενημερωθεί απ΄το ΣΜΑ ότι το δεύτερο δεκαήμερο του Ιουλίου θα γίνονταν ρίψεις οπλισμού για τις τοπικές ομάδες που είχε οργανώσει ο Μήταλας. Τελικά όμως, ρίψεις δεν έγιναν. Προσπάθησε να έρθει σε επαφή με τον Σεφεριάδη ο οποίος όμως τον απέφυγε και αντ’αυτού έστειλε να τον συναντήσει ένας καθηγήτης μέλος του ΕΑΜ. Ο Ψαρρός διαμαρτυρήθηκε καθώς έβλεπε ότι ο εκπρόσωπος του ΣΜΑ, ο Σεφεριάδης δεν ήταν καθόλου συνεργάσιμος, και το χειρότερο ήταν ότι οι ομάδες που ήταν έτοιμες να βγουν στο αντάρτικο παρέμεναν είτε άοπλες είτε με ελάχιστο οπλισμό λόγω της αποτυχίας των ρίψεων.

 Κάτι αντίστοιχο έγινε και τον Αύγουστο του 1942, οπότε και πάλι ειδοποιήθηκαν οι ομάδες του Ψαρρού να περιμένουν ρίψεις οπλισμού και εφοδίων. Τελικά τα αεροπλάνα ήρθαν, αλλά έκαναν ρίψεις στις περιοχές που βρίσκονταν ομάδες του νεοσύστατου ΕΛΑΣ...
 

Μετά από τα γεγονότα που είδαμε εδώ, ο Ψαρρός γύρισε στην Αθήνα προφανώς διότι είχε ενημερωθεί για την άφιξη του ταγματάρχη Ιωάννη Τσιγάντε απ΄την Μέση Ανατολή. Ο Τσιγάντε ήταν επίσης απότακτος απ’τον στρατό λόγω της συμμετοχής στο κίνημα του ΄35, όπως ο Ψαρρός. Συνδεόταν με στενή φιλία με τον Ψαρρό, ενώ ήταν και σύγγαμβροι (οι γυναίκες τους ήταν αδελφές).

Αποστολή του Τσιγάντε ήταν η διενέργεια δολιοφθορών κατά του εχθρού (ανατινάξεις γεφυρών κ.α), η ίδρυση ναυτικών βάσεων για την προσέγγιση συμμαχικών υποβρυχίων, η δημιουργία δικτύου κατασκοπίας, η οργάνωση του αντάρτικου κτλ. Καθ’όλη την πεντάμηνη διαμονή του στην Αθήνα, ως τον Ιανουάριο του 1943 που σκοτώθηκε από Ιταλούς, εργαζόταν προς αυτήν την κατεύθυνση συνεργαζόμενος με τον Ψαρρό.

 Ο Ψαρρός είχε άμεση εμπλοκή και στην περίπτωση του Γοργοπόταμου. Έχοντας κάνει αναγνώριση στην σιδηροδρομική γραμμή, όταν ήταν στην Ρούμελη το καλοκαίρι του 1942, είχε ενημερώσει την βρετανική υπηρεσία SOE για τρεις πιθανούς στόχους δολιοφθοράς. Τις γέφυρες Ασωπού, Παπαδιάς και Γοργοπόταμο με προτίμηση στην τελευταία.

 Ο Τσιγάντε φτάνοντας στην Αθήνα έκρινε ότι τη γέφυρα των Καρυών κοντά στην Λαμία, ήταν ο καλύτερος στόχος για ανατίναξη. Το γεγονός ότι δεν ήταν ενήμερος για τους τρεις πιθανούς στόχους που είχε υποδείξει ο Ψαρρός, ίσως οφείλεται σε έλλειψη συντονισμού μεταξύ του Στρατηγείου Μέσης Ανατολής και της βρετανικής υπηρεσίας SOE, κάτι διόλου απίθανο την εποχή εκείνη. 

 Τελικά όμως, η επιχείρηση για την γέφυρα των Καρυών ανεστάλη επειδή κρίθηκε ότι δεν ήταν εφικτή. 

 Ο Τσιγάντε κατόπιν συνεννόησης με συνεργάτες του και με την προτροπή του Ψαρρού επέλεξε σαν επόμενο στόχο την γέφυρα του Γοργοπόταμου και ενημέρωσε σχετικά το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής το οποίο ενέκρινε την επιχείρηση. Το αρχικό σχέδιο ήταν η επιχείρηση να αναληφθεί από δύο  άντρες της αποστολής Τσιγάντε (τους αξιωματικούς Ζακυνθινό και Γυφτόπουλο) που θα τοποθετούσαν τα εκρηκτικά, σε συνεργασία με τους άντρες του Ψαρρού αφού πρώτα αυτοί ενισχυθούν σε πολεμικό υλικό από αέρος απ΄τους Συμμάχους.

Έτσι, ο Ψαρρός έστειλε τον Μήταλα με 20 άντρες στην Γκιώνα για να περιμένουν την ρίψη. Ήταν εκεί απ’τις 15/09/1942 και περίμεναν μάταια κάποια ρίψη ως το τέλος του μηνός. 

 Τελικώς, την νύχτα της 30^ης Σεπτεμβρίου εμφανίστηκε ένα συμμαχικό αεροπλάνο που δεν τους έριξε όμως τα αναμενόμενα εφόδια αλλά τέσσερις Βρετανούς αλεξιπτωτιστές!

  Ήταν το ένα εκ των τριών αεροπλάνων που μετέφεραν στην ορεινή Ελλαδα βρετανούς αξιωματικούς επιφορτισμενούς με την ανατίναξη της μιας εκ των τριών γεφυρών (Ασωπός, Παπαδιά, Γοργοπόταμος) που λέγαμε πριν. Επικεφαλής των τεσσάρων βρετανών που ήρθαν σε επαφή με τον Μήταλα ήταν ο γνωστός Κρις Γουντχάουζ. Ο Γουντχάουζ ήταν γενικώς πολύ διστακτικός και επιφυλακτικός απέναντι στον Μήταλα και την ομάδα του, παρά το ότι εκείνοι τον βοήθησαν προσφέροντάς του στέγη και βοηθώντας τον ποικιλοτρόπως.   

 Λίγες μέρες μετά, ο Μήταλας έφερε την ομάδα του Γουντχάουζ σε επαφή με την άλλη ομάδα της οποίας ηγείτο ο αρχηγός της αποστολής Έντι Μάγερς και απεχώρησε με τους υπολοίπους. Αργότερα ο Μάγερς επέλεξε την γέφυρα του Γοργοπόταμου για την ανατίναξη, και η  συγκεκριμένη επιχείρηση πήρε τον δρόμο της με την εμπλοκή του Ζέρβα και του Βελουχιώτη.

Τα παραπάνω γεγονότα δείχνουν ότι η τακτική των Βρετανών ήταν κάπως περίεργη.  

 - Αρχικά ενέκριναν να ανατιναχτεί  η γέφυρα του Γοργοπόταμου από άντρες του Τσιγάντε και του Ψαρρού που ήταν στην περιοχή.

 - Πολύ γρήγορα άλλαξαν γνώμη, αποφασίζοντας να στείλουν δικούς τους άντρες να εκτελέσουν την αποστολή, οι οποίοι θα συνεργάζονταν με Έλληνες αντάρτες.

 - Δεν ενημέρωσαν σχετικά τον Τσιγάντε, για την αλλαγή των σχεδίων τους.

 - Όταν κατέφτασαν οι  Βρετανοί, δεν δέχτηκαν να συνεργαστούν με τους αντάρτες του Ψαρρού (η ομάδα του Μήταλα και άλλοι που θα μπορούσαν να κινητοποιηθούν απ’τις γύρω περιοχές) με τους οποίους είχαν βρεθεί εξαρχής, αλλά επεδίωξαν επαφή με τον Ζέρβα και τον Βελουχιώτη. Όμως ο μεν Ζέρβας ήταν πολύ μακριά, στον βόρεια Αιτωλοακαρνανία (επαρχία Βάλτου, κάπου 100χλμ μακριά απ’την Γκιώνα όπου ήταν οι Βρετανοί), ο δε Βελουχιώτης καθυστερούσε χαρακτηριστικά να έρθει σε επαφή μαζί τους. 

 

Οπότε μοιραία προκύπτουν κάποια ερωτήματα: 

 Γιατί οι Βρετανοί προτιμούσαν να χάνουν χρόνο με τον απρόθυμο Βελουχιώτη και τον μακρινό Ζέρβα; 

 Για ποιον λόγο αγνόησαν τους άντρες του Ψαρρού που και στην περιοχή ήταν, και πρόθυμοι ήταν (αφού σύμφωνα με το αρχικό σχέδιο αυτοί θα αναλάμβαναν την επιχείρηση) και είχαν στις τάξεις τους εκπαιδευμένους αξιωματικούς, και φυσικά είχαν την έγκριση απ΄το ΣΜΑ;

 Ερωτήματα χωρίς απάντηση. Πιθανώς να είχαν να κάνουν με μία αδικαιολόγητη έλλειψη συντονισμού μεταξύ ΣΜΑ και SOE, πιθανώς να είχαν να κάνουν με περίεργα παιχνίδια πρακτόρων.

  

 Όπως και να χει, όλα αυτά είχαν σαν άμεση συνέπεια η ανατίναξη της γέφυρας να καθυστερήσει χαρακτηριστικά. Η τελική διενέργειά της (στις 25/11/1942) δεν είχε απολύτως καμμία χρησιμότητα όσον αφορά την έκβαση του πολέμου στην βόρεια Αφρική. Η μακροπρόθεσμη συνέπεια αυτών των βρετανικών ανακολουθιών ήταν η περιθωριοποίηση των ομάδων του Ψαρρού προς όφελος των ελασιτών του Βελουχιώτη που δρούσε επίσης στην περιοχή και ενισχυόταν πλέον και επισήμως απ΄τους Άγγλους.

 

Όπως είπαμε και εδώ, ο Ψαρρός ήταν στην Αθήνα απ΄τον Αύγουστο του 1942 λόγω της άφιξης του Τσιγάντε και της συνεργασίας μαζί του. Έτσι όμως δεν μπόρεσε να φανεί συνεπής στην αποστολή που είχε αναλάβει βάσει της συμφωνίας που είχαμε δει εδώ, σύμφωνα με την οποία έπρεπε να είχε βγει στο αντάρτικο ως τα μέσα Αυγούστου του 1942. Δεν ήταν βέβαια ο μόνος που φάνηκε ασυνεπής. Για την ακρίβεια, όλοι οι εμπλεκόμενοι -με φωτεινή εξαίρεση τον Ζέρβα- φάνηκαν ασυνεπείς  όσον αφορά την τήρηση της συμφωνίας, με τραγικές συνέπειες για την εξέλιξη του αντάρτικου.

  Επίσης, ο Μπακιρτζής που ανεχώρησε ξαφνικά για την Μέση Ανατολή τον Οκτώβριο του 1942, ειδοποίησε τον Ψαρρό να μην βγει στο βουνό πριν τον ειδοποιήσει απ΄το Κάιρο.

   Κατά την παραμονή του Ψαρρού στην Αθήνα, οι ομάδες που υπάγονταν σε αυτόν (κυρίως του ΕΑΣ των Καϊμαρά, Κούτρα και Ντούρου) ενημερώνονταν για ρίψεις εφοδίων και οπλισμού στην Γκιώνα. Μία έγινε τον Οκτώβριο του ΄42, που ήταν όμως ανεπιτυχής επειδή τα εφόδια διασκορπίστηκαν σε μεγάλη έκταση και τα πήραν χωρικοί, βοσκοί και φυγόδικοι. Μία άλλη ήταν προγραμματισμένη για τον Δεκέμβριο αλλά δεν έγινε. 

 Οι Ιταλοί έχοντας αντιληφθεί την δραστηριότητα των αξιωματικών της Φωκίδας προέβησαν σε συλλήψεις πολλών εξ'αυτών τους οποίους και κράτησαν ως ομήρους. Υπήρχε η πληροφορία ότι οι όμηροι θα μεταφέρονταν οδικώς στην Ναύπακτο και έτσι συγκροτήθηκε κοινή ομάδα από 7 άντρες του ΕΑΣ και 18 του ΕΛΑΣ και στήθηκε ενέδρα με σκοπό την απελευθέρωσή τους. Τελικώς οι όμηροι μεταφέρθηκαν δια θαλάσσης στην Πάτρα. Η ενέδρα όμως έγινε εναντίον ενός ιταλικού στρατιωτικού αυτοκινήτου στην Δοβρούβιτσα στις 18/12/1942 και προκάλεσε απώλειες στους κατακτητές. Απ΄τους αντάρτες σκοτώθηκε ένας άντρας του ΕΑΣ.

Το σκηνικό με τις διαρκείς αναβολές των ρίψεων απ΄τους Βρετανούς προς τον ΕΑΣ συνεχιζόταν και τους πρώτους μήνες του 1943. Μία φορά προς το τέλος Ιανουαρίου και άλλες δύο μες στον Μάρτιο, ενώ είχε υπάρξει σχετική ενημέρωση, εντούτοις τα βρετανικά αεροπλάνα πέρασαν και δεν έκαναν καμμία ρίψη στους άντρες του ΕΑΣ. Παράλληλα οι Ιταλοί είχαν ξεκινήσει τις διώξεις και τις εκτελέσεις υπόπτων για συνεργασία με τους αντάρτες. Π.χ έκαψαν το σπίτι του λοχαγού Κούτρα (εκ των αρχηγών του ΕΑΣ) στα Πέντε Όρια, συνέλλαβαν μεταξύ άλλων την μητέρα του, και εκτέλεσαν τον κοινοτάρχη σαν συνεργάτη των ανταρτών.  Την ίδια εποχή σημειώθηκαν και οι πρώτες εχθρικές ενέργειες σε βάρος αντρών του Ψαρρού, από ομάδες ληστοφυγόδικων που σχετίζονταν με τον ΕΛΑΣ.

  
 Μέσα σε αυτό το τεταμμένο κλίμα, οι υπεύθυνοι του αγώνα στην Φωκίδα καλούσαν τον Ψαρρό να έλθει στην περιοχή και να οργανώσει το αντάρτικο έστω και με τα ελάχιστα εφόδια που υπήρχαν. Στο μεταξύ είχε σκοτωθεί και ο Τσιγάντε σε συμπλοκή με Ιταλούς στην Αθήνα τον Ιανουάριο του 1943. Έτσι ο Ψαρρός, έφτασε στις 25/03/1943 στην Άμφισσα συνοδευόμενος απ΄τον Μήταλα.
  Σε συγκέντρωση στην Γκιώνα, ήλθαν αξιωματικοί της περιοχής πρόθυμοι για αντάρτικο αγώνα υπό τις διαταγές του. Την επόμενη μέρα κατέφτασαν και 50 άντρες του ΕΑΣ με επικεφαλείς τους Καϊμαρά, Κούτρα και Ντούρο και τέθηκαν και αυτοί υπό τις διαταγές του Ψαρρού.

 Η άφιξη του Ψαρρού στην Φωκίδα θορύβησε τον ΕΛΑΣ που πλέον άρχισε να δείχνει τις εχθρικές προθέσεις του. Χαρακτηριστικό είναι το παρακάτω περιστατικό:

Ο ΕΑΣ, του Ψαρρού πλέον, εφοδιαζόταν απ΄τα χωριά Αγία Ευθυμία, Βουνιχώρα και Πέντε Όρια. Οι ελασίτες το γνώριζαν αυτό. Έτσι,έστησαν ενέδρα έξω απ΄την Αγία Ευθυμία και χτύπησαν μία ιταλική αυτοκινητοπομπή. Οι Ιταλοί, όπως ήταν αναμενόμενο, προέβησαν σε αντίποινα καίγοντας την Αγία Ευθυμία και την κοντική Βουνιχώρα, κάτι που είχε δυσμενείς συνέπειες στον αγώνα του ΕΑΣ.
  Φυσικά οι ελασίτες -κατά την συνήθη τακτική τους- δεν επενέβησαν για να προστατέψουν, ως όφειλαν, τα δύο (φιλικά προς τον Ψαρρό) χωριά απ΄την μανία των Ιταλών… Η καταστροφή των δύο χωριών είχε σαν συνέπεια ο ανεφοδιασμός με τρόφιμα του ΕΑΣ να καταστεί προβληματικός, μέχρι να δοθεί λύση στο πρόβλημα χάρη στην οργάνωση της Άμφισσας. 

  Στις 12/04/1943 επιτέλους έγινε μία κανονική ρίψη πολεμικού υλικού προς τον ΕΑΣ. Μαζί με τα εφόδια έπεσε με αλεξίπτωτο και ο άγγλος λοχαγός Τζεφ Γκόρντον-Γκρηντ που θ’αποτελούσε τον σύνδεσμο του ΕΑΣ με το ΣΜΑ. Με τον ριφθέντα οπλισμό εξοπλίστηκαν,  έστω και πλημμελώς, 200 άντρες του ΕΑΣ.

 Στις 20/04/1943 ο ΕΑΣ μετονομάστηκε σε 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων προς τιμήν του ομώνυμου συντάγματος που υπό τον Νικόλαο Πλαστήρα έγραψε λαμπρή ιστορία στα πεδία των μαχών.

 Αυτή ήταν η γενικότερη δράση του εθνομάρτυρα Δημήτριου Ψαρρού εώς την συγκρότηση του 5/42 Συντάγματος Ευζώνων. 
 Το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι η μη-κυριαρχία των αντρών του Ψαρρού (είτε σαν ΕΑΣ, είτε σαν ομάδες της ΕΚΚΑ) στην ορεινή Παρνασσίδα ως τις αρχές του 1943 οφείλεται κυρίως στους Βρετανούς. Η περίεργη εώς ακατανόητη τακτική τους στο θέμα του Γοργοποτάμου (είδαμε εδώ) και  η απροθυμία ή/και η ανικανότητά τους να ενισχύσουν με ρίψεις τον ΕΑΣ και τα τμήματα που είχε οργανώσει ο Μήταλας, σε συνδυασμό με την παράλληλη ενίσχυση εκ μέρους τους του ΕΛΑΣ είχαν σαν συνέπεια την ισχυροποίηση των κομμουνιστών σε βάρος των ανταρτών του Ψαρρού. 
Και όλα αυτά συνέβαιναν σε μία περιοχή που υπήρχε ευρεία λαϊκή αποδοχή του Ψαρρού και των αξιωματικών που τον ακολουθούσαν.

 Πέραν των αναμφισβήτητων ευθυνών των Βρετανών, μέρος της ευθύνης βαραίνει και τον ίδιο τον Ψαρρό ο οποίος άργησε χαρακτηριστικά να βγει στο βουνό, αφού επέλεξε λανθασμένα να παρατείνει την διαμονή του στην Αθήνα συνεργαζόμενος με τον Τσιγάντε.

 Έτσι λόγω των παραπάνω αιτίων, το 5/42 κλήθηκε να δράσει εξ'αρχής υπό αντίξοες συνθήκες. Απ΄την μία οι κατακτητές, απ'την άλλη ο ισχυρότερος ΕΛΑΣ και κάπου στην μέση οι Άγγλοι με την μάλλον αλλοπρόσαλλη τακτική τους απέναντι στο τμήμα του Ψαρρού.
  Το μόνο σίγουρο αποκούμπι του 5/42 ήταν η συμπαράσταση του φτωχού λαού της περιοχής. Απ'ότι φάνηκε όμως αυτό δεν έφτανε...

ΠΗΓΗ

Αντιστασιακή οργάνωση ΕΚΚΑ 1941-1944" του Ιωάννη Παπαθανασίου