Τρίτη

Ο ΖΗΣΗΣ ΜΗΤΡΑΣ ΕΠΙΣΚΕΥΑΖΕΙ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΒΙΟΛΙΑ- Ο «στρατιβάριους του κάμπου»

Από τους ελάχιστους Έλληνες που δημιουργεί βιολιά, γράφει ιστορία στα Μύρα
Η οικογενειακή παράδοση θα συνεχιστεί, καθώς ο γιος του Γιώργος τον ακολουθεί,
καθώς έχει στο ενεργητικό του ήδη ένα βιολί και οδεύει για το δεύτερο


Το όνομά του εγγράφηκε στον με-
γαλύτερο κατάλογο κατασκευαστών
βιολιών του κόσμου «The STRAD» δεί-
χνοντας έτσι και τη μοναδικότητα του
είδους του στον ελληνικό χώρο. Άν-
θρωποι που αγαπούν το βιολί τον πα-
ρακαλούν να τους κατασκευάσει ένα,
με τη μεθοδικότητα που τον διακρίνει,
αφού οι επισκευές που έγιναν σε διά-
φορα βιολιά γνωστών μουσικών δεν
είχαν την παραμικρή απώλεια ήχου
στο όργανο.
Οι προσκλήσεις που δέχεται προκειμέ-
νου να συμμετάσχει σε εκθέσεις του εξω-
τερικού διαδέχονται η μία την άλλη. Άλ-
λωστε πανελλαδικά οι παραδοσιακοί κα-
τασκευαστές βιολιού είναι μετρημένοι στα
δάχτυλα του ενός χεριού. Ο λόγος για τον
κ. Ζήση Μητρά από τα Μύρα Λάρισας, τον οποίο συ-
ναντήσαμε στο χωριό του, ένα ηλιόλουστο πρωινό και
μιλήσαμε για τη μεγάλη του αγάπη, την επισκευή βιο-
λιού.


ΙΕΡΟΤΕΛΕΣΤΙΑ

Το μεράκι για την κατασκευή βιολιού από τον Ζήση
Μητρά φαίνεται από το γεγονός ότι όπου και να βρεθεί
σκέφτεται πώς θα τελειοποιήσει το μουσικό όργανο.
«Στο χωράφι ή λίγο πριν κοιμηθώ σκέφτομαι το ξύλο,
τις διαστάσεις, την τοποθέτηση χορδών» θα μας πει,
καθ’ οδόν για το εργαστήριό του, όπου θα μας παρου-
σιάσει την ιεροτελεστία της δημιουργίας ενός βιολιού.
Μια διαδικασία που κρατά από 30-40 μέρες και απαιτεί
μεθοδική δουλειά. Η δουλειά ξεκινά από την αναζήτηση
του ξύλου και ειδικότερα της σφενδάμης που γίνεται
στις ορεινές περιοχές του Ολύμπου και του Κισσάβου
και κυρίως στην Καλλιπεύκη. Η σφενδάμη επιλέγεται
από το πεύκο ή άλλο είδος ξύλου, γιατί κάνει τα περί-
φημα «νερά» και δίνει μια διαφορετική αίγλη στην όψη
του βιολιού. Το μυστικό της επιτυχίας είναι οι σωστές
διαστάσεις σε όλα τα μέρη του οργάνου, στη βάση, στο
καπάκι ακόμη και στο περίγραμμα. Βασικό εργαλείο το
μικρόμετρο, το οποίο τον βοηθά για τις σωστές διαστά-
σεις. Αυτό μπορεί να μετρήσει ακόμη και μια τρίχα.
Αφού κοπούν τα μέρη του ξύλου στις σωστές διαστά-
σεις, το ξύλο θα βαφεί (με το παραδοσιακό τρόπο, νε-
ρομπογιά) και μετά θα ξεκινήσει η συναρμολόγηση.
Πριν γίνει αυτή ο κ. Μητράς φροντίζει να βάλει την προ-
σωπική του σφραγίδα, γράφοντας το όνομα και τα στοι-
χεία του, στο εσωτερικό του βιολιού. Για το περίγραμμα
του μουσικού οργάνου, ο κατασκευαστής βιολιών από
τα Μύρα θα ζητήσει τη βοήθεια του φίλου του Σιδέρη
Χατζημιχάλη από το Δίλοφο και συγκεκριμένα της κορ-
δέλας που διαθέτει ο δεύτερος, ενώ το «κερασάκι στην
τούρτα» είναι ο καβαλάρης, η πάνω βά-
ση του βιολιού. Στις τελευταίες επιτυ-
χίες του κ. Μητρά περιλαμβάνεται το
σχήμα του φιδιού, που δημιουργεί με
δεξιοτεχνία και το κάνει μοναδικό.
Το ζητούμενο για τον κ. Ζήση δεν εί-
ναι μόνο η εμφάνιση του βιολιού, αλλά
και η απόδοση. Ο ήχος που θα βγει
παίζοντας με τις χορδές. Επειδή όμως
ο ίδιος επιζητά το τέλειο κι όσο και αν
προσπάθησε δεν κατάφερε να μάθει
να παίζει βιολί, επιδιώκει τη γνώμη των
ειδικών. Έτσι μετά από κάθε ολοκλή-
ρωση κατασκευής ενός βιολιού, αυτό
εξετάζεται για την ακουστική του ξε-
χωριστά από τον πρώην Διευθυντή
Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης κ.
Κ. Πατσαλίδη και από έμπειρους και
γνωστούς καθηγητές κλασικής μουσι-
κής του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονί-
κης. Επίσης έγκυρος και αυστηρός κρι-
τής των δημιουργιών του είναι και ο
γιος του κ. Μητρά, Αθανάσιος κάτοχος διπλώματος κλα-
σικής μουσικής βιολιού, πτυχίου αντίστιξης και πτυχίου
αρμονίας. «Οι παρατηρήσεις τους για τη βελτίωση της
ποιότητας του ήχου των μουσικών οργάνων, αποτελή

πρόκληση για μένα» τονίζει χαρακτηριστικά
ο μετριοπαθής κ. Μητράς.


Η ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

Ο Ζήσης Μητράς, γεννηθείς το 1945 στα Μύρα της
Λάρισας ξεκίνησε με μεράκι την πρώτη του προσπάθεια
για την κατασκευή χειροποίητου βιολιού το 1985. Ήταν
μια κοινή απόφαση με τον αδελφό του Θανάση επίσης
κατασκευαστή αλλά και οργανοπαίχτη βιολιού παρα-
δοσιακής μουσικής. «Τον αδελφό μου τον θαύμαζα, κα-
θώς ήταν σπουδαίος ευρεσιτέχνης (του απένειμαν 6 δι-
πλώματα). Η συλλογή του ανέρχεται στα 300 βιολιά.
Κάποια στιγμή του ζήτησα να μου επιτρέψει να τον μι-
μηθώ και να μπω στο εργαστήριο. Ήταν διστακτικός,
καθώς φοβόταν μην χαλάσω το όνομα που δημιούργη-
σε σε όλη την Ελλάδα. Ωστόσο, βοήθησε ένας κοινός
μας φίλος, ο Χ. Παπαγεωργίου από τη Χάλκη, που γνώ-
ριζε για την ικανότητα, τη δεξιοτεχνία και επιμονή που
διέθετα. Σιγά - σιγά άρχισα να δικαιώνω τον αδελφό
μου για την εμπιστοσύνη που μου έδειξε. Σήμερα, αν
και κατασκευάζω βιολιά κυρίως σε φίλους, έχω στη συλ-
λογή μου περίπου 30, τα οποία βρίσκον-
ται διάχυτα σε ολόκληρη την Ελλάδα».
Η παράδοση της οικογένειας Μητρά
θα συνεχιστεί και θα περάσει και στην
επόμενη γενιά με τον μεγαλύτερο γιό του
Γιώργο να βρίσκεται στα πρώτα στάδια
κατασκευής (έχει ήδη επισκευάσει ένα
και πάει για το δεύτερο), ενώ πάντα δί-
πλα τους βρίσκεται ο μεγαλύτερος γιος,
«ο κύριος καθηγητής» όπως τον αποκα-
λούν. «Στόχος μας είναι η μέγιστη ποι-
ότητα ήχου των μουσικών οργάνων μας
και η ανάδειξη των ελληνικών χειροποί-
ητων βιολιών στον ελληνικό χώρο και
στην ευρύτερη περιοχή του εξωτερικού»
υποστηρίζει από την πλευρά του ο Γιώρ-
γος Μητράς, που δηλώνει περήφανος
για τα κατορθώματα του πατέρα του.


ΠΡΩΤΟΤΥΠΕΙ ΚΑΙ ΣΤΟ ΧΩΡΑΦΙ

Η συζήτηση τελειώνει και ο Ζήσης Μη-
τράς αφού μας αποχαιρετά επιστρέφει
στην αγαπημένη του καθημερινότητα,
δηλαδή στο χωράφι και στην καλλιέργεια των φιστικιών
Αιγίνης. Και δω ο κ. Μητράς πρωτοτυπεί. Την εποχή
που όλοι οι συγχωριανοί του έβαζαν αμυγδαλιές, εκεί-
νος εμπιστεύθηκε έναν γεωπόνο που τον παρότρυνε
να καλλιεργήσει φιστίκια Αιγίνης. Κόντρα στο ρεύμα,
έσπειρε τα αιωνόβια δέντρα στα 80 στρέμματα που διέ-
θετε και στο πέρασμα του χρόνου αποδείχτηκε ότι
έπραξε σωστά. Ωστόσο η καλλιέργεια αυτή απαιτεί πολ-
λή δουλειά και διαρκή παρουσία του παραγωγού στο
χωράφι. Αυτό δεν δυσανασχετεί τον 67χρονο κ. Μητρά,
αφού όσο περισσότερο βρίσκεται στο χωράφι του, τόσο

καλύτερες ιδέες κατεβάζει για την κατασκευή βιολιού.

Δεν υπάρχουν σχόλια: