Σκάνδαλο δομημένων ομολόγων στην Ελλάδα

41. 
    
    Η υπόθεση των δομημένων ομολόγων, η οποία χαρακτηρίστηκε ως «σκάνδαλο» από τα ελληνικά ΜΜΕ, αφορά επενδύσεις τμήματος των αποθεματικών ορισμένων ελληνικών ταμείων επικουρικών συντάξεων σε σύνθετα επενδυτικά προϊόντα.
    Συνολικά στο διάστημα 2005-2007 που διερεύνησε η εξεταστική επιτροπή της Βουλής, 8 δομημένα ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου συνολικής αξίας 1,8 δισεκατομμυρίων ευρώ αγοράστηκαν από ελληνικά ασφαλιστικά ταμεία^[1]. Η εξεταστική επιτροπή της Βουλής ασχολήθηκε σχεδόν αποκλειστικά με ένα μόνο από αυτά, αξίας 280 εκατομμυρίων ευρώ.
    
    

    Η υπόθεση του "δομημένου ομολόγου" των 280 εκατομμυρίων

    Στις 22 Φεβρουαρίου 2007 το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους εξέδωσε ομόλογο 12ετούς διάρκειας αξίας 280 εκατομμυρίων ευρώ με ανάδοχο την αμερικανική JP Morgan. Από αυτή πέρασε στο αμοιβαίο κεφάλαιο NPI, στη γερμανική Hypovereinsbank, η οποία το μεταπούλησε στη χρηματιστηριακή εταιρεία Ακρόπολις ΑΧΕΠΕΥ, από την οποία τελικά πωλήθηκε σε 4 ασφαλιστικά ταμεία^[2][3]:
    
    • Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης Δημοσίων Υπαλλήλων (ΤΕΑΔΥ)
    • Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης Υπαλλήλων Φαρμακευτικών Εργασιών (ΤΕΑΥΦΕ)
    • Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης Προσωπικού Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης (ΤΕΑΠΟΚΑ)
    • Ταμείο Συντάξεων Εφημεριδοπωλών και Υπαλλήλων Πρακτορείων (ΤΣΕΥΠ)
    Με αφορμή τη δημοσιότητα που έλαβε το θέμα, ψηφίστηκε στις 10 Ιουλίου 2007 ο νόμος 3586/07 "Θεσμικό πλαίσιο επενδύσεων και αξιοποίησης της περιουσίας των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης"^[4].
    Στις 31 Αυγούστου 2007 η JP Morgan αγόρασε ξανά το ομόλογο από τα τέσσερα ασφαλιστικά ταμεία, ενώ από τον κρατικό προϋπολογισμό καταβλήθηκε στα τέσσερα ταμεία έκτακτη οικονομική ενίσχυση 3.067.762,48 ευρώ.
    

    Η υπόθεση του ομολόγου των 180 εκατομμυρίων

    Στις 3 Μαρτίου 2010 συνελήφθησαν και προφυλακίστηκαν οι τρεις μέτοχοι της Ακρόπολις (Γιώργος Αποστολίδης, Σοφοκλής Πρινιωτάκης και Θοδωρής Πρινιωτάκης) με απόφαση του Συμβουλίου Εφετών^[3][5].
    Στην εταιρεία επιβλήθηκε από τη ΔΟΥ ΦΑΕΕ Αθηνών πρόστιμο 5,5 δισεκατομμυρίων ευρώ ^[6] με αφορμή εικονικές συναλλαγές κατά την πώληση 20 ομολόγων σταθερού επιτοκίου συνολικής αξίας 180 εκατομμυρίων ευρώ προς το ΤΕΑΔΥ στο διάστημα 2005-2006. Αναφέρεται ενδεικτικά ότι για την πώληση των 20 ομολόγων εκτελέστηκαν περισσότερες από 300 συναλλαγές^[6], αυξάνοντας το συνολικό τζίρο από τα 180 εκατομμύρια στα 2,5 δισεκατομμύρια. Πρόκειται για το μεγαλύτερο πρόστιμο που έχει επιβληθεί από τη σύσταση του Ελληνικού Κράτους. Η εξόφληση του προστίμου ακόμη εκκρεμεί.
    

    Αθωωτική απόφαση στη πρώτη δίκη των ομολόγων

    Μετά από εξέταση δεκάδων μαρτύρων η εισαγγελία κατέθεσε απαλλακτική πρόταση την όποια έκανε δεκτή το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων στο οποίο εκδικάστηκε η υπόθεση. Στις 28 Φεβρουαρίου 2012 το δικαστήριο κατέληξε στην απόφαση πως «οι τιμές ΗΔΑΤ κατά τη διερευνηθείσα περίοδο δεν ήταν καλύτερες τιμές αγοράς, ούτε μπορούσαν και έπρεπε να επιτευχθούν από τους συναλλασσομένους, αλλά απλώς και μόνο τιμές αποτίμησης των επίμαχων ομολόγων, ότι οι Πρόεδροι ενήργησαν με τη σύμφωνη γνώμη όλων των μελών των διοικητικών συμβουλίων των ασφαλιστικών ταμείων και χωρίς να τους ασκηθεί οποιαδήποτε επιρροή από τους εκπροσώπους των χρηματιστηριακών εταιρειών και ότι ουδέν περί ΗΔΑΤ γνώριζαν, ούτε είχαν εξάλλου θεσμοθετημένη υποχρέωση συναλλαγής μέσω ΗΔΑΤ ή σε τιμές ΗΔΑΤ». Όλοι οι κατηγορούμενοι για την υπόθεση των ομολόγων ο σταθερού επιτοκίου αθωώθηκαν ^[7].
    

    Παρατυπίες

    Οι παρατυπίες που διαπιστώθηκαν^[1] ή εικάζονται στην υπόθεση είναι οι εξής:
    
    • Η αγορά αυτών των δομημένων ομολόγων από τα ασφαλιστικά ταμεία είναι αντίθετη με την Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) 155492/2002, η οποία απαιτεί τα αποθεματικά των ταμείων να επενδύονται σε προϊόντα που αποτιμώνται στην Ηλεκτρονική Δευτερογενή Αγορά Τίτλων (ΗΔΑΤ)
    • Τα δομημένα ομόλογα πωλήθηκαν υπερτιμολογημένα στα ασφαλιστικά ταμεία, καθώς ενώ τυπικά κατά την έκδοσή τους πωλούνται σε τιμές κατώτερες της "ονομαστικής" τους αξίας, στη συγκεκριμένη περίπτωση πωλήθηκαν στο άρτιο της αξίας αυτής. Η διαφορά ανάμεσα στην τιμή πώλησης και την τιμή αγοράς των ομολόγων ήταν οι προμήθειες των μεσαζόντων τραπεζών και χρηματιστηριακών εταιριών.
    • Υποψίες διακίνησης "μαύρου" χρήματος σε προέδρους ασφαλιστικών ταμείων. Οι υποψίες αυτές βασίζονται στις καταθέσεις των Σ. Πρινιωτάκη και Γ. Αποστολίδη^[8], μα ακόμη αυτό δεν έχει αποδειχτεί^[3].

    Η Δικαιοσύνη

    Το Σεπτέμβριο 2007 ο τότε επικεφαλής της Αρχής για το ξέπλυμα βρόμικου χρήματος Γιώργος Ζορμπάς ύστερα από προανακριτικές πράξεις συνέταξε πόρισμα που απέστειλε στον τότε εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Γιώργο Σανιδά για να το ελέγξει και να το μεταβιβάσει στην επιτροπή διαφάνειας της Βουλής σύμφωνα με το νόμο περί ευθύνης Υπουργών. Ο Γ. Σανιδάς έκρινε το πόρισμα μη σύννομο καθώς έφερε την υπογραφή αποκλειστικά του Γ. Ζορμπά, ενώ θα έπρεπε να φέρει τις υπογραφές όλων των μελών της Αρχής.^[9] Στις 10 Σεπτεμβρίου 2010 η Επιτροπή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες απαντώντας σε σχετική ερώτηση της εξεταστικής επιτροπής της Βουλής έκρινε έγκυρο το πόρισμα Ζορμπά 2007^[10]
    

    Εξέλιξη της δίκης

    Η υπόθεση των δομημένων ομολόγων εκδικάζεται από τον Μάρτιο του 2012. Το βούλευμα υποστηρίζει ότι το ομόλογο δεν άξιζε την ημέρα έκδοσής του, το 100% της ονομαστικής του αξίας, αλλά αντίθετα το 85%, κάτι που είχε ως άμεση συνέπεια την εγγραφή ζημίας από το ταμείο αν αποφάσισε να ρευστοποιήσει το δομημένο, πριν τη λήξη του. Παράλληλα ο εισαγγελέας, χαρακτηρίζει το συγκεκριμένο ομόλογο υψηλού κινδύνου και ακατάλληλο για ασφαλιστικά ταμεία.
    Η υπεράσπιση απορρίπτει ως αδιανόητο τον ισχυρισμό ότι το ομόλογο άξιζε 85%, από την στιγμή που το ίδιο το Ελληνικό Δημόσιο το πούλησε στο 100% και εισέπραξε 100%, επισημαίνοντας πως παράλληλα με την έκδοση του δομημένου ομολόγου, η JP Morgan προχώρησε σε συμφωνία ανταλλαγής επιτοκίων με το ελληνικό Δημόσιο, μέσω της οποίας, το μεν Δημόσιο εξασφάλισε ελκυστικούς όρους δανεισμού, η δε JP Morgan κέρδος από το παράγωγο, που της επέτρεψε να πουλήσει στους ενδιάμεσους το δομημένο ομόλογο σε έκπτωση κάτω από την ονομαστική του αξία.
    Όσον αφορά στην καταλληλότητα ή μη του ομολόγου για ασφαλιστικά ταμεία, υποστηρίζουν ότι το Δημόσιο δεν νοείται να εκδίδει ακατάλληλα ομόλογα και ότι παρόμοια ομόλογα εκδίδουν και άλλα κράτη, τα οποία αγοράζονται από ασφαλιστικά ταμεία διεθνώς. Πέραν τούτου δεν έχει στοχοποιηθεί κανένα από τα δομημένα ομόλογα που έχουν πουλήσει στα ασφαλιστικά ταμεία οι ελληνικές τράπεζες. Η υπεράσπιση υπογραμμίζει ότι στην περίπτωση αυτή, στο εδώλιο θα έπρεπε να βρίσκονται στελέχη του υπουργείου Οικονομικών και του ΟΔΔΗΧ για το συγκεκριμένο, αλλά και για όλα τα δομημένα ομόλογα, που έχει εκδώσει το Ελληνικό Δημόσιο, καθώς σε όλες τις εκδόσεις οι ανάδοχες τράπεζες και οι χρηματιστηριακές συναλλάχθηκαν κάτω από το άρτιο πριν τελικά καταλήξει στα ταμεία στο 100%.^[11]
    Τον Οκτώβριο του 2012 για πρώτη φορά συνδέθηκε πολιτικό πρόσωπο με την υπόθεση όταν ο εισαγγελέας της έδρας με βάση τα στοιχεία και τις μέχρι τότε καταθέσεις ζήτησε να προσέλθει ως μάρτυς ο πρώην υπουργός Οικονομικών κατά την επίμαχη περίοδο κ. Γ. Αλογοσκούφης.^[12]
    Σημαντική θεωρείται και η κατάθεση του πρώην ΓΓ του υπουργείου Οικονομικών Γιώργου Κουρή ο οποίος είχε υπογράψει για λογαριασμό του Ελληνικού Κράτους το ομόλογο των 280 εκ. ευρώ. Τον Φεβρουάριο του 2013, ο Κουρής υποστήριξε πως ο τότε αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της Eurobank, Nίκος Καραμούζης, ήταν αυτός που τον επισκέφτηκε για να προωθήσει τα συγκεκριμένα προϊόντα. H Eurobank ήταν ο κύριος προμηθευτής δομημένων προϊόντων για το Ελληνικό Δημόσιο, έχοντας εκδώσει τα περισσότερα από τα τουλάχιστον 90 δομημένα ομόλογα που είχαν πωληθεί μέχρι τότε. Μεταξύ άλλων η Eurobank είχε εκδώσει δομημένα ομόλογα και για το Συνεγγυητικό Κεφάλαιο, το οποίο εποπτεύεται από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, χωρίς να γίνει καμία έρευνα για τις προμήθειες.^[13]
    

    Εξεταστική επιτροπή της Βουλής

    Στις 22 Ιουνίου 2010 συστήθηκε εξεταστική επιτροπή της Βουλής^[14] με σκοπό τη διερεύνηση τυχόν πολιτικών ευθυνών στην υπόθεση, μετά από πρόταση του ΠΑΣΟΚ και με τη σύμφωνη γνώμη όλων των κοινοβουλευτικών κομμάτων. Πρόεδρος της επιτροπής ορίστηκε αρχικά ο Ντίνος Ρόβλιας, ενώ λόγω της υπουργοποίησής του από τις 9 Σεπτεμβρίου 2010 τον αντικατέστησε ο Χρήστος Πρωτόπαπας^[15].
    Στις 2 Σεπτεμβρίου 2010 οι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας αποχώρησαν από την εξεταστική επιτροπή^[16].
    

    Μάρτυρες

    Μπροστά στην εξεταστική επιτροπή κατέθεσαν οι εξής μάρτυρες:
    
    • στις 20 Ιουλίου 2010 ο Γιώργος Ζορμπάς, πρώην εισαγγελέας^[17]
    • στις 27 Ιουλίου 2010 ο Σάββας Ρομπόλης, επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ και ο Χρήστος Ντζιούνης, διευθυντής του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους^[18]
    • στις 29 Ιουλίου 2010 ο Σπύρος Παπανικολάου, πρώην γενικός διευθυντής του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ)^[19]
    • στις 24 Αυγούστου 2010 ο Γιώργος Σανιδάς, πρώην εισαγγελέας του Αρείου Πάγου^[20]
    • στις 31 Αυγούστου 2010 ο Νίκος Τραυλός, καθηγητής πανεπιστημίου, καθώς και οι Φραγκίσκος Δασύρας και Κωνσταντίνος Τσιβεριώτης, πρώην γενικοί διευθυντές του ΟΔΔΗΧ^[21]
    • στις 1 Σεπτεμβρίου 2010 ο Ελευθέριος Φούκας, πρώην γενικός διευθυντής Θησαυροφυλακίου και Προϋπολογισμού και η Παναγιώτα Σπυρουλοπούλου, πρώην διευθύντρια Δημοσίου Χρέους της Γενικής Διεύθυνσης Θησαυροφυλακίου και Προϋπολογισμού^[22]
    • στις 9 Σεπτεμβρίου 2010 ο Αναστάσιος Δημοσχάκης, πρώην πρόεδρος του Ταμείου Αρωγής Αστυνομικών^[15]
    • στις 15 Σεπτεμβρίου 2010 ο Αγάπιος Σημαιοφορίδης, πρώην πρόεδρος του ΤΕΑΔΥ^[23]
    • στις 22 Σεπτεμβρίου 2010 ο Νίκος Γκαργκάνας, πρώην διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος^[24]
    • στις 23 Σεπτεμβρίου 2010 ο Γεράσιμος Κονιδάρης, πρώην αντιπρόεδρος του ΤΕΑΥΦΕ^[25]
    • στις 6 Οκτωβρίου 2010 ο Σοφοκλής Πρινιωτάκης^[26]
    • στις 12 Οκτωβρίου 2010 ο Γιώργος Παπαμαρκάκης, υπεύθυνος της North Asset Management και ο Δημοσθένης Μαμμωνάς, πρώην Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Εργασίας^[27]
    • στις 14 Οκτωβρίου 2010 ο Θόδωρος Πρινιωτάκης της Ακρόπολις ΑΧΕΠΕΥ, ο Γιώργος Κουρής, πρώην γενικός γραμματέας του υπουργείου Οικονομικών και ο Σάββας Τσιτουρίδης, πρώην υπουργός Απασχόλησης^[28]
    • στις 19 Οκτωβρίου 2010 ο επιχειρηματίας Ανδρέας Βγενόπουλος^[29]
    • στις 20 Οκτωβρίου 2010 ο Γιώργος Αλογοσκούφης, πρώην υπουργός Οικονομικών και ο Πέτρος Δούκας, πρώην υφυπουργός Οικονομικών^[30]
    • στις 21 Οκτωβρίου 2010 ο Πάνος Παναγιωτόπουλος, πρώην υπουργός Απασχόλησης^[31] και ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης, πρώην υπουργός Άμυνας^[32]
    • στις 25 Οκτωβρίου 2010 ο Σοφοκλής Πρινιωτάκης και ο Γιώργος Αποστολίδης^[8], καθώς και ο Γιώργος Κουτρουμάνης, αναπληρωτής υπουργός Απασχόλησης
    • στις 26 Οκτωβρίου 2010 ο Βασίλης Μαγγίνας, πρώην υπουργός Απασχόλησης και ο Λεωνίδας Φραγκιαδάκης, γενικός διευθυντής Διαχείρισης Διαθεσίμων στην Εθνική Τράπεζα^[33]
    • στις 2 Νοεμβρίου 2010 ο Παναγιώτης Δεμέστιχας, πρώην πρόεδρος του ΤΕΑΥΦΕ^[34] και ο Δημήτρης Μυρογιάννης, πρώην πρόεδρος του ΤΣΕΥΠ^[35]

    Πόρισμα

    Την 1η Δεκεμβρίου 2010 η εξεταστική επιτροπή εξέδωσε το πόρισμά της^[36], με το οποίο καταλογίζει ευθύνες στους:
    
    • Γιώργος Κουρής, πρώην Γενικός Γραμματέας Δημοσιονομικής Πολιτικής του Υπουργείου Οικονομικών
    • Δημοσθένης Μαμμωνάς, πρώην Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Εργασίας
    • Πέτρος Δούκας, πρώην Υφυπουργός Οικονομικών
    • Σάββας Τσιτουρίδης, πρώην Υπουργός Εργασίας
    • Γιώργος Αλογοσκούφης, πρώην Υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών
    • Βαγγέλης Μεϊμαράκης, πρώην Υπουργός Άμυνας
    Ευθύνες επιρρίπτονται επίσης την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και τον πρόεδρό της Αλέξανδρο Πιλάβιο, καθώς και στην Τράπεζα της Ελλάδος.
    Για τους Σάββα Τσιτουρίδη και Πέτρο Δούκα προτείνεται η παραπομπή σε προανακριτική επιτροπή για την διερεύνηση τυχόν ποινικών ευθυνών.
    

    Ζημίες των ασφαλιστικών ταμείων

    Δεν έχει διευκρινιστεί το πραγματικό ύψος των απωλειών των ταμείων από την επένδυση τους στο δομημένο ομόλογο των 280 εκατομμυρίων ή ακόμα και αν υπήρχαν τελικά ζημίες από την συγκεκριμένη τοποθέτηση. Τα ποσά που επενδύθηκαν από τα ασφαλιστικά ταμεία επεστράφησαν από τις αναδοχές τράπεζες^[37] μετά την δημοσιότητα για «σκάνδαλο» που κυριάρχησε στα ΜΜΕ και τελικά οδήγησε στη δικαστική διερεύνηση της υπόθεσης.
    Συγκριτικά, το κοινό κεφάλαιο επτά ασφαλιστικών ταμείων στην Τράπεζα της Ελλάδος υπέστη μια απομείωση 48,75% μετά το PSI, προσεγγίζοντας σε αξία το 1.099.220.917 ευρώ έναντι 2.144.691.368 πριν από τις 28 Φεβρουαρίου 2012 οπότε και ανακοινώθηκε το PSI. Οι συνολικές απώλειες των ταμείων από τον συνδυασμό PSI και τρέχουσας αποτίμησης στη δευτερογενή αγορά προσεγγίζουν το 70% ή 1,489 δισ. ευρώ.^[38]
    Σε αντίθεση με τα ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου, τα δομημένα ομόλογα εξαιρέθηκαν του PSI ύψους 53,5% που επιβλήθηκε, διότι είχαν εκδοθεί υπό αγγλικό δίκαιο και όσα τα ταμεία τα είχαν διακρατήσει κατέγραψαν μικρότερες ζημίες ή ακόμα και κέρδη.^[11][38] Στις προτάσεις του προς το Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος, ο οικονομολόγος Παναγιώτης Αλεβιζάκης ζήτησε να ενημερωθεί για το ποια είναι η ζημία των ασφαλιστικών ταμείων που αγόρασαν τα συγκεκριμένα χρηματοοικονομικά προϊόντα, και από την πίεση του πολιτικού περιβάλλοντος αναγκάστηκαν να τα επιστρέψουν σε σχέση με εκείνα τα ταμεία που παρά τις πιέσεις τα κράτησαν.^[39]
    

    Η υπόθεση στα ΜΜΕ

    Η υπόθεση των δομημένων ομολόγων κυριάρχησε στα ΜΜΕ κατά την περίοδο 2007 – 2009 και παρουσιάστηκε ως αίτια της κατάρρευσης των ασφαλιστικών ταμείων. Μετά την αθώωση των κατηγορούμενων για την υπόθεση των σταθερών ομολόγων και την ανακοίνωση των στοιχείων για τις ζημίες των ταμείων από το PSI ορισμένα άρθρα χρησιμοποίησαν την υπόθεση των δομημένων ομολόγων ως παράδειγμα «κυνηγιού μαγισσών» από τα ΜΜΕ προς εξυπηρέτηση πολιτικών σκοπιμοτήτων.^[40]
    Σε έρευνα της VPRC για την «εικόνα των σκανδάλων στην Ελλάδα» η υπόθεση των δομημένων ομολόγων θεωρήθηκε σημαντική από το 3% των ερωτηθέντων ενώ ως πιο σημαντικό σκάνδαλο αξιολογήθηκε η υπόθεση της λίστας Λαγκαρντ από το 54.5% των ερωτηθέντων. Στην ίδια έρευνα αναφέρεται ότι το 91% των πολιτών θεώρει ότι τα ΜΜΕ δεν παρουσιάζουν αντικειμενικά τις υποθέσεις σκανδαλών.^[41]
    

    Παραπομπές

    1. 
       
42. Πόρισμα της εξεταστικής επιτροπής για την πλήρη διερεύνηση της υπόθεσης των ομολόγων - Νοέμβριος 2010
43. 
    
44. «Επιταγές-φωτιά στην Εξεταστική για το σκάνδαλο των ομολόγων». Ημερησία. 2010-10-30.
45. 
    
46. «Η δομημένη απάτη με τα ομόλογα των Ταμείων». Βήμα. 2010-03-27.
47. 
    
48. Νόμος 3586/07
49. 
    
50. «Προφυλακιστέοι οι εκπρόσωποι της «Ακρόπολις»». Καθημερινή. 2010-03-04.
51. 
    
52. «Πρόστιμο 5 δισ. ευρώ στην «Ακρόπολις»». Βήμα. 2007-07-08.
53. 
    
54. «Αθώοι οι 16 στην πρώτη δίκη για τα δομημένα ομόλογα των Ταμείων». Greek Money. 2012-02-28.
55. 
    
56. «Πώς λάδωναν τους προέδρους των Ταμείων». Βήμα. 2010-10-26.
57. 
    
58. «Δομημένα ομόλογα, δύο δικαστικοί και μία βεντέτα». Βήμα. 2010-07-22.
59. 
    
60. «Εγκυρο το πόρισμα Ζορμπά, έκθετος ο Σανιδάς στην υπόθεση των Δομημένων Ομολόγων». tvxs.gr. 2010-09-15.
61. 
    
62. «Πως το PSI+ αλλάζει τα δεδομένα για Ακρόπολις». EURO2DAY. 2013-01-14.
63. 
    
64. «ΒΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣ». ΒΗΜΑ. 2012-11-04.
65. 
    
66. «Ο βασιλιάς και ο... πρίγκιπας». ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ. 2013-02-24.
67. 
    
68. «Συστήνεται Εξεταστική Επιτροπή για την υπόθεση των δομημένων ομολόγων». in.gr. 2010-06-22.
69. 
    
70. «Ο Χρ. Πρωτόπαπας, νέος πρόεδρος της Εξεταστικής για τα ομόλογα». tvxs.gr. 2010-09-09.
71. 
    
72. «Αποχώρησε και από την Εξεταστική για τα ομόλογα η Ν.Δ.». Ελευθεροτυπία. 2010-09-02.
73. 
    
74. «Εκθέσεις-βόμβες Ζορμπά για τα ομόλογα». Βήμα. 2010-07-20.
75. 
    
76. «Διαφορετικά συμπεράσματα από την κατάθεση Ρομπόλη για τα Ομόλογα». tvxs.gr. 2010-07-27.
77. 
    
78. «Υπονοούμενα για απειλές εις βάρος του άφησε ο πρώην διευθυντής του ΟΔΔΗΧ». tvxs.gr. 2010-07-29.
79. 
    
80. «Έντονη αντιπαράθεση Σανιδά-Πρωτόπαπα στην εξεταστική για τα ομόλογα». tvxs.gr. 2010-08-25.
81. 
    
82. «Συνεχίζονται οι εργασίες της εξεταστικής για τα δομημένα ομόλογα». tvxs.gr. 2010-08-31.
83. 
    
84. «Ομόλογα: Ο Π. Δούκας είχε ενημερωθεί για τους κινδύνους». tvxs.gr. 2010-09-01.
85. 
    
86. «Επιβεβαιώνει το πόρισμα Ζορμπά για τα ομόλογα ο τέως πρόεδρος του ΤΕΑΔΥ». tvxs.gr. 2010-09-15.
87. 
    
88. «Ενώπιον της Εξεταστικής για το ομόλογα ο πρώην διοικητής της ΤτΕ». tvxs.gr. 2010-09-22.
89. 
    
90. «Ο πρώην πρόεδρος του ΤΕΑΥΦΕ κατέθεσε στην Εξεταστική για τα ομόλογα». tvxs.gr. 2010-09-23.
91. 
    
92. «Τέσσερις υπουργούς καρφώνει ο Πρινιωτάκης». Βήμα. 2010-10-07.
93. 
    
94. «Καταθέσεις Γ. Παπαμαρκάκη - Δημ. Μαμμωνά στην Εξεταστική για τα ομόλογα». star.gr. 2010-10-12.
95. 
    
96. «Κατέθεσαν για την «υπόθεση των ομολόγων» οι Πρινιωτάκης, Τσιτουρίδης, Κουρής». tvxs.gr. 2010-10-14.
97. 
    
98. «Κατάθεση Βγενόπουλου για την υπόθεση των ομολόγων». tvxs.gr. 2010-10-19.
99. 
    
100. «Στην Εξεταστική για τα ομόλογα Δούκας και Αλογοσκούφης». Ant1. 2010-10-20.
101. 
     
102. «Πάνος Παναγιωτόπουλος «Δεν είχα αρμοδιότητα για τα ομόλογα»». Βήμα. 2010-10-21.
103. 
     
104. ««Ουδεμία σχέση το Αμυνας», κατέθεσε ο Μεϊμαράκης». Βήμα. 2010-10-21.
105. 
     
106. «Η Εξεταστική καλεί τους προέδρους των Ταμείων». Βήμα. 2010-10-27.
107. 
     
108. «Εξεταστική για τα Oμόλογα - Καλεί επικεφαλής Ταμείων μετά τις καταθέσεις των Πρινιωτάκη-Αποστολίδη». Βήμα. 2010-10-26.
109. 
     
110. «Δ. Μυρογιάννης «Το υπουργείο μάς έσπρωξε στα δομημένα»». Βήμα. 2010-11-03.
111. 
     
112. «Το πόρισμα - βόμβα της Βουλής». Βήμα. 2010-12-01.
113. 
     
114. «Οι ζημίες στα Ταμεία από τα δομημένα και το «κούρεμα»». Καθημερινή. 2012-10-06.
115. 
     
116. «Οι ζημίες στα Ταμεία από τα δομημένα και το «κούρεμα»». ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. 2012-10-06.
117. 
     
118. «Προτάσεις της Ανεξάρτητης Κίνησης Οικονομολόγων Ελλάδας για τον προγραμματισμό δράσης του Οικονομικού Επιμελητήριου Ελλάδος». TAXHEAVEN. 2013-01-23.
119. 
     
120. «Κυνήγι μαγισσών». ΕΞΠΡΕΣ. 2012-02-25.
121. 
     
«Το καρέ της διαφθοράς». ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ. 2013-03-02.