Ο καθηγητής στο πανεπιστήμιο Θεσσαλίας κ. Θεοφάνης Γέμτος, βρέθηκε με εκπαιδευτική άδεια στο Πανεπιστήμιο του Φρέσνο (Καλιφόρνια) μια περιοχή παρόμοια με τη Θεσσαλία
Τι κοινό μπορεί να έχει η περιοχή του Φρέσνο στην Καλιφόρνια, με τη Θεσσαλία; Μπορεί ο κάμπος της Θεσσαλίας να ακολουθήσει μια διαφορετική αγροτική προοπτική πέρα από την παραδοσιακή, όπως συμβαίνει με την περιοχή Φρέσνο στην Καλιφόρνια;
Σε αυτά τα ερωτήματα απαντά ο καθηγητής στο πανεπιστήμιο Θεσσαλίας κ. Θεοφάνης Γέμτος, ο οποίος βρέθηκε με εκπαιδευτική άδεια στο Πανεπιστήμιο του Φρέσνο (Καλιφόρνια). Η περιοχή του Φρέσνο, όπως ο ίδιος εξηγεί είναι παρόμοια με τη Θεσσαλία δηλαδή μια πεδιάδα περιστοιχισμένη με βουνά.
Στοιχεία
Η περιοχή του Φρέσνο έχει 4.200.000 στρέμματα καλλιεργούμενη έκταση και 3.500.000 λειμώνες και βοσκοτόπους. Είναι μια περιοχή με πολύ μικρές βροχοπτώσεις αλλά σημαντικά έργα που έγιναν στη δεκαετία του 1960 και εξασφαλίζουν αρκετό νερό από φράγματα και άλλες αποθήκες νερού στα γύρω βουνά. Τα επιφανειακά νερά συμπληρώνουν με υπόγεια που αντλούν από αρκετά μεγάλα βάθη. Αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι η κατανομή των καλλιεργειών στο Φρέσνο και στη Θεσσαλία. Όπως ο ίδιος στη συνέχεια υποστηρίζει, είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον να δούμε ότι δύο περιοχές με παρόμοιο κλίμα, έχουν διαφορετικές καλλιέργειες.
Η Καλιφόρνια τροφοδοτεί όλες τις ΗΠΑ με λαχανικά ενώ εμείς εισάγουμε! Αυτό που έχει επίσης ενδιαφέρον είναι ότι από πλευράς εισοδήματος στην περιοχή του Φρέσνο, τονίζει ο κ. Γέμπτος, η μεγάλη καλλιέργεια προσφέρει το 8%, τα; λαχανικά το 33% και οι δενδρώδεις καλλιέργειες το 59%. (από την ετήσια έκθεση του Υπουργείου Γεωργία της Καλιφόρνια).
Είναι σαφές ότι τα λαχανικά και οι δενδρώδεις καλλιέργειες μαζί με την κτηνοτροφία δίνουν το κύριο εισόδημα στην περιοχή. Ποια είναι η εικόνα στη χώρα μας; Σύμφωνα με τον ίδιο, στη χώρα μας η γεωργία ακόμα και πριν από την κρίση αντιμετώπιζε σημαντικό πρόβλημα εισοδήματος. Μετά την αλλαγή της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) και την απελευθέρωση των τιμών οι περισσότερες καλλιέργειες βρέθηκαν να μη δίνουν άλλο εισόδημα εκτός από τις επιδοτήσεις. Η Ελληνική πολιτεία έκανε ότι έκανε από το 1981. Δεν έκανε τίποτα. Βολεύτηκε με τις επιδοτήσεις που άφηναν τους αγρότες με ένα μικρό εισόδημα που αποκτιόνταν άκοπα από το καφενείο. Η κύρια αγροτική πολιτική της χώρας είναι η διάθεση των επιδοτήσεων πριν ή μετά την 15 Δεκεμβρίου κάθε έτους. Βεβαίως με την αναμενόμενη μείωση των επιδοτήσεων τα επόμενα έτη θα δημιουργηθεί έντονο πρόβλημα εισοδήματος στις αγροτικές περιοχές. Αλλά βέβαια τότε θα είναι άλλος υπουργός ή κυβέρνηση να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά.
Τι θα έπρεπε να κάνουμε; Στο ερώτημα αυτό ο καθηγητής στο πανεπιστήμιο Θεσσαλίας κ. Γέμτος, εκτιμά ότι το παράδειγμα της Καλιφόρνια μας δίνει την εικόνα. Αλλά και λίγοι υπολογισμοί, προσθέτει θα μας βοηθούσαν σημαντικά να αποφασίσουμε. Μια μεγάλη καλλιέργεια σήμερα , διευκρινίζει, δίνει ένα ακαθάριστο εισόδημα της τάξεως των 60 έως 200 €/ στρέμμα. Μια καλλιέργεια λαχανικών ή οπωροφόρων δένδρων δίνει από 1000-4000 €/στρέμμα.
Τι θα σήμαινε αυτό για μια γεωργική περιοχή σαν τη Θεσσαλία; Σκεφτείτε, τονίζει, ότι μια αλλαγή μόνο του 20% των εκτάσεων από μεγάλη καλλιέργεια σε οπωροκηπευτικά θα αύξανε το ακαθάριστο εισόδημα των παραγωγών κατά περισσότερο από 1 δισεκατομμύριο € το χρόνο, σχεδόν το μισό του συνόλου των επιδοτήσεων που εισπράττουν οι αγρότες όλης της χώρας. Αν σε αυτό προστεθούν και εισοδήματα από άλλες δραστηριότητες όπως η μεταποίηση των προϊόντων, οι μεταφορές κλπ η ωφέλεια θα είναι ιδιαίτερα σημαντική.
Είναι δυνατή μια τέτοια λύση; Προφανώς ναι απαντά ο κ. Γέμτος, καθώς το κλίμα, το έδαφος και το ανθρώπινο δυναμικό είναι κατάλληλα για παραγωγή καλής ποιότητας προϊόντων. Επί πλέον με την είσοδο της Βουλγαρίας και Ρουμανίας η χώρα έχει οδική πρόσβαση χωρίς σύνορα. στην ΕΕ. Με την συνεχή βελτίωση των υποδομών των μεταφορών η πρόσβαση στις αγορές γίνεται γρήγορη και εύκολη. Παράλληλα στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης με την ανάπτυξη, δημιουργούνται ομάδες του πληθυσμού με υψηλά εισοδήματα που ζητούν συνεχώς προϊόντα διατροφής υψηλής ποιότητας. Τη ζήτηση αυτή μπορούμε να την καλύψουμε καθώς έχουμε εύκολη πρόσβαση.
Φαίνεται ότι στα επόμενα χρόνια, δεν παραλείπει να τονίσει, θα υπάρξει μια άλλη σημαντική ευκαιρία για ανάπτυξη κυρίως θερμοσκοπικών καλλιεργειών. Αναμένεται να δημιουργηθούν πολλές μονάδες καύσης βιομάζας για συμπαραγωγή ηλεκτρισμού και θερμότητας. Η παραγόμενη θερμότητα (που είναι περισσότερη από τη μισή) πρέπει να αξιοποιηθεί. Προφανής χρήση για το χειμώνα είναι η θέρμανση θερμοκηπίων. Παράλληλα πολλές μονάδες παραγωγής πελέτας βιομάζας θα μπορούν να προμηθεύουν τα θερμοκήπια με χαμηλής αξίας πρώτη ύλη για θέρμανσή τους.
Είναι εύκολη αυτή η αλλαγή των καλλιεργειών; Αρκεί μια αλλαγή των καλλιεργειών για να βελτιωθεί η θέση των αγροτών; Προφανώς όχι. Χρειάζεται σκληρή δουλειά και μακροχρόνια για να πετύχει. Όχι μόνο από τους αγρότες αλλά και από μια σειρά παράγοντες της δημόσιας διοίκησης, των ερευνητικών φορέων της χώρας αλλά και άλλων κλάδων της οικονομίας όπως οι μεταφορές, η μεταποίηση γεωργικών προϊόντων κ.ά.
Κατά τη γνώμη του ένα σχέδιο προώθησης της καλλιέργειας οπωροκηπευτικών θα πρέπει να περιλαμβάνει συγκεκριμένα στάδια. Πρέπει να γίνει μια σε βάθος μελέτη των απαιτήσεων των αγορών σε προϊόντα και τα ποιοτικά τους χαρακτηριστικά. Πρέπει να γίνει επίσης μια μελέτη για τις απαιτήσεις σε τυποποίηση, συσκευασία και πιστοποίηση των προϊόντων για κάθε αγορά, όπως και μια σειρά άλλη από διάφορες δράσεις και ενέργειες.
Η Καλιφόρνια τροφοδοτεί όλες τις ΗΠΑ με λαχανικά ενώ εμείς εισάγουμε! Αυτό που έχει επίσης ενδιαφέρον είναι ότι από πλευράς εισοδήματος στην περιοχή του Φρέσνο, τονίζει ο κ. Γέμπτος, η μεγάλη καλλιέργεια προσφέρει το 8%, τα; λαχανικά το 33% και οι δενδρώδεις καλλιέργειες το 59%. (από την ετήσια έκθεση του Υπουργείου Γεωργία της Καλιφόρνια).
Είναι σαφές ότι τα λαχανικά και οι δενδρώδεις καλλιέργειες μαζί με την κτηνοτροφία δίνουν το κύριο εισόδημα στην περιοχή. Ποια είναι η εικόνα στη χώρα μας; Σύμφωνα με τον ίδιο, στη χώρα μας η γεωργία ακόμα και πριν από την κρίση αντιμετώπιζε σημαντικό πρόβλημα εισοδήματος. Μετά την αλλαγή της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) και την απελευθέρωση των τιμών οι περισσότερες καλλιέργειες βρέθηκαν να μη δίνουν άλλο εισόδημα εκτός από τις επιδοτήσεις. Η Ελληνική πολιτεία έκανε ότι έκανε από το 1981. Δεν έκανε τίποτα. Βολεύτηκε με τις επιδοτήσεις που άφηναν τους αγρότες με ένα μικρό εισόδημα που αποκτιόνταν άκοπα από το καφενείο. Η κύρια αγροτική πολιτική της χώρας είναι η διάθεση των επιδοτήσεων πριν ή μετά την 15 Δεκεμβρίου κάθε έτους. Βεβαίως με την αναμενόμενη μείωση των επιδοτήσεων τα επόμενα έτη θα δημιουργηθεί έντονο πρόβλημα εισοδήματος στις αγροτικές περιοχές. Αλλά βέβαια τότε θα είναι άλλος υπουργός ή κυβέρνηση να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά.
Τι θα έπρεπε να κάνουμε; Στο ερώτημα αυτό ο καθηγητής στο πανεπιστήμιο Θεσσαλίας κ. Γέμτος, εκτιμά ότι το παράδειγμα της Καλιφόρνια μας δίνει την εικόνα. Αλλά και λίγοι υπολογισμοί, προσθέτει θα μας βοηθούσαν σημαντικά να αποφασίσουμε. Μια μεγάλη καλλιέργεια σήμερα , διευκρινίζει, δίνει ένα ακαθάριστο εισόδημα της τάξεως των 60 έως 200 €/ στρέμμα. Μια καλλιέργεια λαχανικών ή οπωροφόρων δένδρων δίνει από 1000-4000 €/στρέμμα.
Τι θα σήμαινε αυτό για μια γεωργική περιοχή σαν τη Θεσσαλία; Σκεφτείτε, τονίζει, ότι μια αλλαγή μόνο του 20% των εκτάσεων από μεγάλη καλλιέργεια σε οπωροκηπευτικά θα αύξανε το ακαθάριστο εισόδημα των παραγωγών κατά περισσότερο από 1 δισεκατομμύριο € το χρόνο, σχεδόν το μισό του συνόλου των επιδοτήσεων που εισπράττουν οι αγρότες όλης της χώρας. Αν σε αυτό προστεθούν και εισοδήματα από άλλες δραστηριότητες όπως η μεταποίηση των προϊόντων, οι μεταφορές κλπ η ωφέλεια θα είναι ιδιαίτερα σημαντική.
Είναι δυνατή μια τέτοια λύση; Προφανώς ναι απαντά ο κ. Γέμτος, καθώς το κλίμα, το έδαφος και το ανθρώπινο δυναμικό είναι κατάλληλα για παραγωγή καλής ποιότητας προϊόντων. Επί πλέον με την είσοδο της Βουλγαρίας και Ρουμανίας η χώρα έχει οδική πρόσβαση χωρίς σύνορα. στην ΕΕ. Με την συνεχή βελτίωση των υποδομών των μεταφορών η πρόσβαση στις αγορές γίνεται γρήγορη και εύκολη. Παράλληλα στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης με την ανάπτυξη, δημιουργούνται ομάδες του πληθυσμού με υψηλά εισοδήματα που ζητούν συνεχώς προϊόντα διατροφής υψηλής ποιότητας. Τη ζήτηση αυτή μπορούμε να την καλύψουμε καθώς έχουμε εύκολη πρόσβαση.
Φαίνεται ότι στα επόμενα χρόνια, δεν παραλείπει να τονίσει, θα υπάρξει μια άλλη σημαντική ευκαιρία για ανάπτυξη κυρίως θερμοσκοπικών καλλιεργειών. Αναμένεται να δημιουργηθούν πολλές μονάδες καύσης βιομάζας για συμπαραγωγή ηλεκτρισμού και θερμότητας. Η παραγόμενη θερμότητα (που είναι περισσότερη από τη μισή) πρέπει να αξιοποιηθεί. Προφανής χρήση για το χειμώνα είναι η θέρμανση θερμοκηπίων. Παράλληλα πολλές μονάδες παραγωγής πελέτας βιομάζας θα μπορούν να προμηθεύουν τα θερμοκήπια με χαμηλής αξίας πρώτη ύλη για θέρμανσή τους.
Είναι εύκολη αυτή η αλλαγή των καλλιεργειών; Αρκεί μια αλλαγή των καλλιεργειών για να βελτιωθεί η θέση των αγροτών; Προφανώς όχι. Χρειάζεται σκληρή δουλειά και μακροχρόνια για να πετύχει. Όχι μόνο από τους αγρότες αλλά και από μια σειρά παράγοντες της δημόσιας διοίκησης, των ερευνητικών φορέων της χώρας αλλά και άλλων κλάδων της οικονομίας όπως οι μεταφορές, η μεταποίηση γεωργικών προϊόντων κ.ά.
Κατά τη γνώμη του ένα σχέδιο προώθησης της καλλιέργειας οπωροκηπευτικών θα πρέπει να περιλαμβάνει συγκεκριμένα στάδια. Πρέπει να γίνει μια σε βάθος μελέτη των απαιτήσεων των αγορών σε προϊόντα και τα ποιοτικά τους χαρακτηριστικά. Πρέπει να γίνει επίσης μια μελέτη για τις απαιτήσεις σε τυποποίηση, συσκευασία και πιστοποίηση των προϊόντων για κάθε αγορά, όπως και μια σειρά άλλη από διάφορες δράσεις και ενέργειες.
Νέα στρατηγική στη γεωργία του Θεσσαλικού Κάμπου
Αύξηση των εκτάσεων με κηπευτικά –ακόμα και στο 40% των εκτάσεων, μεγαλύτερο μερίδιο στην κτηνοτροφία και εισαγωγή ενεργειακών καλλιεργειών στο 10% των εκτάσεων, περιλαμβάνει η επιθετική πρόταση μιας ομάδας γεωπόνων για την ανάπτυξη της γεωργίας στη Θεσσαλία.
Το σενάριο αυτό εξασφαλίζει εκτός από την αύξηση εισοδήματος σημαντική αύξηση της απασχόλησης με δημιουργία 50.000 θέσεων εργασίας και προϋπόθεση, βέβαια, την επάρκεια νερού. Σημαντικό στοιχείο της πρότασης είναι η εξασφάλιση του περιβάλλοντος και η συμμόρφωση με τις επιταγές της πολλαπλής συμμόρφωσης, όπως ορίζει η νέα ΚΑΠ, σύμφωνα με την οποία θα μεταφερθούν επιδοτήσεις σε κάθε καλλιεργούμενο στρέμμα και όχι επιλεκτικά σε ορισμένες καλλιέργειες.
Η προτεινόμενη αλλαγή των καλλιεργειών πρέπει να επαναφέρει στην ελληνική γεωργία την αμειψισπορά, κάτι που θα διευκολυνθεί με την εισαγωγή νέων καλλιεργειών. Η αύξηση των φυτών παραγωγής ζωοτροφών και ενεργειακών φυτών καθώς και των οπωροκηπευτικών θα δώσει μεγαλύτερες δυνατότητες εισαγωγής αμειψισπορών, επισημαίνει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Θεοφάνης Γέμτος, μέλος της ομάδας. Θα πρέπει, επομένως, να σχεδιαστούν αμειψισπορές που θα επιτρέψουν καλύτερη εκμετάλλευση του εδάφους (βαθύρριζα, επιπολεόρριζα φυτά), την εισαγωγή ψυχανθών για προσθήκη στο έδαφος αζώτου, τη χρήση καλλιεργειών φυτοκάλυψης που θα διατηρούν το έδαφος συνεχώς καλυμμένο και θα το προστατεύουν από διάβρωση, μέρος των καλλιεργειών θα ενσωματώνεται στο έδαφος ως χλωρή λίπανση για να εμπλουτίζει την οργανική ουσία του εδάφους.
Επίσης, πρέπει να προωθηθεί ο περιορισμός της κατεργασίας του εδάφους με χρήση αρότρου, που ενισχύει την αποσύνθεση της οργανικής ουσίας, αυξάνει τη διάβρωση καθώς αφήνει την επιφάνεια του εδάφους ακάλυπτη, ενώ απαιτεί κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων ενέργειας. Σε όλους τους οπωρώνες, αλλά ιδιαίτερα σε όσους βρίσκονται σε επικλινείς εκτάσεις, θα πρέπει να καταργηθεί η κατεργασία του εδάφους, ώστε να περιοριστεί η διάβρωση και να αυξηθεί η οργανική τους ουσία.
Καλλιέργειες ψυχανθών για χειμερινή φυτοκάλυψη του εδάφους και έλεγχος της βλάστησης με χορτοκοπτικά πρέπει να είναι ο κανόνας και να εφαρμοστεί (ο τεμαχισμός και ενσωμάτωση και των κλαδιών θα συμβάλλει στην αύξηση της οργανικής ουσίας). Όλα αυτά, σύμφωνα με τον κ. Γέμτο, πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο στοχευόμενης έρευνας που πρέπει να χρηματοδοτηθεί άμεσα από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Είναι βέβαιο ότι οι καλά σχεδιασμένες αμειψισπορές θα μειώσουν τη χρήση παρασιτοκτόνων και χημικών λιπασμάτων, με προφανείς ωφέλειες για το περιβάλλον.
Ο καθηγητής τονίζει πως η καλύτερη ανάπτυξη των αμειψισπορών προϋποθέτει την εναλλαγή αρδευόμενων και ξηρικών καλλιεργειών.
Η δυνατότητα αξιοποίησης επιφανειακών υδάτων μπορεί να κατανείμει καλύτερα το νερό στις περιοχές με έλλειμμα, κάτι που θα βοηθήσει σημαντικά στην ανάπτυξη μιας πιο παραγωγικής γεωργίας.
Κοπριά αντί λιπασμάτων
Η αύξηση της κτηνοτροφίας θα παράγει σημαντικές ποσότητες κοπριάς που πρέπει να αξιοποιηθούν για την αύξηση της οργανικής ουσίας των εδαφών και τη μείωση χρήσης αζωτούχων λιπασμάτων.
Η δημιουργία ζυμωτηρίων για επεξεργασία των αποβλήτων της κτηνοτροφίας, παραγωγή μεθανίου και η εφαρμογή τους υπολείμματος (digestate) στη γεωργία θα βελτιστοποιήσει την αξιοποίηση. Προϋπόθεση πάντως, σύμφωνα με τον κ. Γέμτο, αποτελεί η ορθολογική διαχείριση και εφαρμογή στο χωράφι με έκχυση και στις ποσότητες που πραγματικά χρειάζονται.
Πώς αντιμετωπίζεται η διάβρωση των εδαφών
Η διάβρωση του εδάφους είναι ένας παράγοντας υποβάθμισης της γονιμότητας των εδαφών και οικολογικής καταστροφής, που οδηγεί στην ερημοποίηση. Μεγάλες περιοχές με επικλινείς εκτάσεις της Θεσσαλίας βρίσκονται σε άμεσο κίνδυνο και χιλιάδες τόνοι γόνιμου εδάφους χάνονται κάθε έτος. Τα φαινόμενα αυτά, σύμφωνα με τον κ. Γέμτο, επιτείνονται από τις κακές γεωργικές πρακτικές που ακολουθούνται.
Αν δεχτούμε, λοιπόν, ότι τα επόμενα χρόνια πολλά έντονα καιρικά φαινόμενα θα είναι συχνότερα, πρέπει να περιμένουμε και αύξηση της επιφανειακής απορροής και επομένως αύξηση της διάβρωσης. Σε αυτή την περίπτωση, οι προτάσεις του καθηγητή αφορούν τη χρήση κατάλληλων αμειψισπορών και καλλιεργειών φυτοκάλυψης, τη διατήρηση των φυτικών υπολειμμάτων στην επιφάνεια του εδάφους ή εναλλακτικά χρήση καλλιεργειών φυτοκάλυψης, τη χρήση μεθόδων κατεργασίας του εδάφους που δεν αναστρέφουν το έδαφος, τη χρήση υλικών κάλυψης του εδάφους, την αύξηση της οργανικής ουσίας του εδάφους που βελτιώνει τη σταθερότητα των συσσωματωμάτων του εδάφους κλπ.
Η προτεινόμενη αλλαγή των καλλιεργειών πρέπει να επαναφέρει στην ελληνική γεωργία την αμειψισπορά, κάτι που θα διευκολυνθεί με την εισαγωγή νέων καλλιεργειών. Η αύξηση των φυτών παραγωγής ζωοτροφών και ενεργειακών φυτών καθώς και των οπωροκηπευτικών θα δώσει μεγαλύτερες δυνατότητες εισαγωγής αμειψισπορών, επισημαίνει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Θεοφάνης Γέμτος, μέλος της ομάδας. Θα πρέπει, επομένως, να σχεδιαστούν αμειψισπορές που θα επιτρέψουν καλύτερη εκμετάλλευση του εδάφους (βαθύρριζα, επιπολεόρριζα φυτά), την εισαγωγή ψυχανθών για προσθήκη στο έδαφος αζώτου, τη χρήση καλλιεργειών φυτοκάλυψης που θα διατηρούν το έδαφος συνεχώς καλυμμένο και θα το προστατεύουν από διάβρωση, μέρος των καλλιεργειών θα ενσωματώνεται στο έδαφος ως χλωρή λίπανση για να εμπλουτίζει την οργανική ουσία του εδάφους.
Επίσης, πρέπει να προωθηθεί ο περιορισμός της κατεργασίας του εδάφους με χρήση αρότρου, που ενισχύει την αποσύνθεση της οργανικής ουσίας, αυξάνει τη διάβρωση καθώς αφήνει την επιφάνεια του εδάφους ακάλυπτη, ενώ απαιτεί κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων ενέργειας. Σε όλους τους οπωρώνες, αλλά ιδιαίτερα σε όσους βρίσκονται σε επικλινείς εκτάσεις, θα πρέπει να καταργηθεί η κατεργασία του εδάφους, ώστε να περιοριστεί η διάβρωση και να αυξηθεί η οργανική τους ουσία.
Καλλιέργειες ψυχανθών για χειμερινή φυτοκάλυψη του εδάφους και έλεγχος της βλάστησης με χορτοκοπτικά πρέπει να είναι ο κανόνας και να εφαρμοστεί (ο τεμαχισμός και ενσωμάτωση και των κλαδιών θα συμβάλλει στην αύξηση της οργανικής ουσίας). Όλα αυτά, σύμφωνα με τον κ. Γέμτο, πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο στοχευόμενης έρευνας που πρέπει να χρηματοδοτηθεί άμεσα από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Είναι βέβαιο ότι οι καλά σχεδιασμένες αμειψισπορές θα μειώσουν τη χρήση παρασιτοκτόνων και χημικών λιπασμάτων, με προφανείς ωφέλειες για το περιβάλλον.
Ο καθηγητής τονίζει πως η καλύτερη ανάπτυξη των αμειψισπορών προϋποθέτει την εναλλαγή αρδευόμενων και ξηρικών καλλιεργειών.
Η δυνατότητα αξιοποίησης επιφανειακών υδάτων μπορεί να κατανείμει καλύτερα το νερό στις περιοχές με έλλειμμα, κάτι που θα βοηθήσει σημαντικά στην ανάπτυξη μιας πιο παραγωγικής γεωργίας.
Κοπριά αντί λιπασμάτων
Η αύξηση της κτηνοτροφίας θα παράγει σημαντικές ποσότητες κοπριάς που πρέπει να αξιοποιηθούν για την αύξηση της οργανικής ουσίας των εδαφών και τη μείωση χρήσης αζωτούχων λιπασμάτων.
Η δημιουργία ζυμωτηρίων για επεξεργασία των αποβλήτων της κτηνοτροφίας, παραγωγή μεθανίου και η εφαρμογή τους υπολείμματος (digestate) στη γεωργία θα βελτιστοποιήσει την αξιοποίηση. Προϋπόθεση πάντως, σύμφωνα με τον κ. Γέμτο, αποτελεί η ορθολογική διαχείριση και εφαρμογή στο χωράφι με έκχυση και στις ποσότητες που πραγματικά χρειάζονται.
Πώς αντιμετωπίζεται η διάβρωση των εδαφών
Η διάβρωση του εδάφους είναι ένας παράγοντας υποβάθμισης της γονιμότητας των εδαφών και οικολογικής καταστροφής, που οδηγεί στην ερημοποίηση. Μεγάλες περιοχές με επικλινείς εκτάσεις της Θεσσαλίας βρίσκονται σε άμεσο κίνδυνο και χιλιάδες τόνοι γόνιμου εδάφους χάνονται κάθε έτος. Τα φαινόμενα αυτά, σύμφωνα με τον κ. Γέμτο, επιτείνονται από τις κακές γεωργικές πρακτικές που ακολουθούνται.
Αν δεχτούμε, λοιπόν, ότι τα επόμενα χρόνια πολλά έντονα καιρικά φαινόμενα θα είναι συχνότερα, πρέπει να περιμένουμε και αύξηση της επιφανειακής απορροής και επομένως αύξηση της διάβρωσης. Σε αυτή την περίπτωση, οι προτάσεις του καθηγητή αφορούν τη χρήση κατάλληλων αμειψισπορών και καλλιεργειών φυτοκάλυψης, τη διατήρηση των φυτικών υπολειμμάτων στην επιφάνεια του εδάφους ή εναλλακτικά χρήση καλλιεργειών φυτοκάλυψης, τη χρήση μεθόδων κατεργασίας του εδάφους που δεν αναστρέφουν το έδαφος, τη χρήση υλικών κάλυψης του εδάφους, την αύξηση της οργανικής ουσίας του εδάφους που βελτιώνει τη σταθερότητα των συσσωματωμάτων του εδάφους κλπ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου